Ngày 19/01/2024, tại Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Viện Hàn lâm) tổ chức Họp báo cung cấp thông tin khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo và chúc Tết các nhà báo nhân dịp Xuân Giáp Thìn do PGS. TS. Trần Tuấn Anh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm chủ trì. Tham dự buổi Họp báo có ThS. Lê Sỹ Tùng, Chánh Văn phòng, Người phát ngôn của Viện Hàn lâm, đại diện Lãnh đạo một số đơn vị trực thuộc Viện Hàn lâm, cùng đại diện của các cơ quan thông tấn, báo chí trung ương và địa phương.
Viện Hàn lâm tổ chức Họp báo cung cấp thông tin định kỳ
Tại buổi Họp báo, Phó Chủ tịch Trần Tuấn Anh đã thông tin tới các nhà báo về những kết quả nổi bật của Viện Hàn lâm năm 2023. Theo đó, Viện Hàn lâm đã thực hiện tốt các nhiệm vụ theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao. Cụ thể, năm 2023, Viện Hàn lâm đã công bố tổng số 2.211 công trình khoa học, gồm 1.738 công trình công bố trên các tạp chí quốc tế và 76 Bằng độc quyền phát minh sáng chế và giải pháp hữu ích. So với các năm gần đây và của cả giai đoạn 2016 - 2020, chất lượng và số lượng của các công trình công bố vẫn tiếp tục tăng.
Năm 2023, Viện Hàn lâm tiếp tục tổ chức vinh danh các Công trình công bố xuất sắc trong năm cho các lĩnh vực nghiên cứu khác nhau do các nhà khoa học tại Viện Hàn lâm thực hiện. Viện đã lựa chọn được 09 công trình công bố xuất sắc theo các lĩnh vực Toán học - Công nghệ thông tin, Cơ học - Vật lý - Công nghệ vũ trụ, Hóa học, Công nghệ sinh học, Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Khoa học vật liệu, Khoa học Trái đất, Khoa học Biển, Môi trường - Năng lượng. Bên cạnh đó, các đơn vị và cá nhân trong Viện Hàn lâm đã nhận được nhiều giải thưởng cấp Quốc gia và quốc tế như nhà khoa học nữ xuất sắc năm 2023 của L’Oreal - UNESCO, giải thưởng Khoa học công nghệ Quả cầu vàng và 02 công trình khoa học được vinh danh tại 10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật năm 2023 do Câu lạc bộ Nhà báo Khoa học và Công nghệ Việt Nam bình chọn.
Trong năm qua, Viện cũng tích cực triển khai Chương trình phát triển vật lý đến năm 2025, Chương trình Toán học, Chương trình phát triển nghiên cứu cơ bản trong lĩnh vực hoá học, khoa học sự sống, khoa học trái đất và khoa học biển giai đoạn 2017-2025, Chương trình chuyển đổi số và Chương trình Công nghệ 4.0, Chương trình tăng trưởng xanh,... Hai trung tâm Khoa học quốc tế duy nhất ở Việt Nam được UNESCO công nhận và bảo trợ là Trung tâm Vật lý Quốc tế và Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo Quốc tế về Toán học không ngừng phát huy được những thế mạnh về nghiên cứu cơ bản của Viện trong lĩnh vực Toán học, Vật lý.
Bên cạnh đó, năm 2023 các hoạt động điều tra cơ bản được triển khai tốt và thu được nhiều kết quả đáng khích lệ, phát hiện được nhiều loài mới, thu thập được các mẫu có giá trị; Trong công tác hợp tác quốc tế, Viện Hàn lâm đã và đang tích cực triển khai các hoạt động đối ngoại nhằm tăng cường và mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế về nghiên cứu khoa học công nghệ với các đối tác trong khu vực và trên thế giới. Đặc biệt tiếp tục phối hợp với Viện Hàn lâm khoa học Nga hoàn thành chuyến khảo sát nghiên cứu vùng biển Việt Nam bằng tàu Viện sĩ Oparin và chuẩn bị tiếp tục khảo sát năm 2024 bằng tàu Lavrentiev.
Các hoạt động nghiên cứu ứng dụng và triển khai công nghệ được Viện Hàn lâm chú trọng đẩy mạnh. Năm 2023, Viện đã được cấp 76 Bằng độc quyền phát minh sáng chế và Bằng độc quyền giải pháp hữu ích, trong đó có 03 Bằng độc quyền sáng chế quốc tế. Ngoài ra, các nhà khoa học của Viện Hàn lâm đã chủ động tham gia nhiều đề tài nghiên cứu ứng dụng, các dự án sản xuất thử nghiệm, đề tài hợp tác địa phương. Các kết quả nghiên cứu đều có tính ứng dụng thiết thực và được chuyển giao cho địa phương, thu hút được sự đầu tư kinh phí đáng kể, điển hình như ứng dụng mô hình ngôn ngữ lớn trong phần mềm dịch ngôn ngữ hiếm của Viện Công nghệ thông tin, công nghệ sơn chống cháy của Viện Khoa học vật liệu, công nghệ sơn phản xạ nhiệt của Viện Kỹ thuật nhiệt đới, hay ứng dụng công nghệ sinh học vào trong ngành nông nghiệp, thủy sản như lai tạo thành công đàn cá nemo có giá trị cao trong ngành sinh vật cảnh trong nước và xuất khẩu, lại tạo bê lai F1, và tạo ra các sản phẩm hỗ trợ sức khoẻ cho bệnh nhân…
Với mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo sau đại học đạt chuẩn quốc tế, các cơ sở đào tạo tại Viện Hàn lâm tiếp tục triển khai một số chương trình đào tạo quốc tế. Nổi bật là chương trình “Đào tạo Tiến sĩ chất lượng quốc tế” của Học viện Khoa học và Công nghệ, chương trình song bằng trình độ đại học của trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH). Đặc biệt, vừa qua USTH đã được Hội đồng cấp cao về đánh giá nghiên cứu và giáo dục đại học Pháp (HCERES) chứng nhận đạt chuẩn kiểm định Châu Âu cho cơ sở đào tạo đại học giai đoạn 2023 – 2028.
Đối với công tác thông tin, truyền thông và xuất bản, trong năm 2023 có 12/12 tạp chí khoa học chuyên ngành thuộc Viện Hàn lâm quản lý được xuất bản 100% bằng tiếng Anh, đạt theo đúng theo lộ trình đề ra. Trong đó, 05/12 Tạp chí có trong danh sách chỉ mục hệ thống Web of Science, 06/12 Tạp chí có tên trong chỉ mục trong hệ thống Scopus và 8/12 tạp chí đạt tiêu chuẩn khu vực Asean. Nhà Xuất bản Khoa học Tự nhiên và Công nghệ đã có 02 đầu sách đạt Giải thưởng sách quốc gia (giải A và C).
Lãnh đạo Viện Hàn lâm trao đổi thông tin với các nhà báo
Bên cạnh đó, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cũng rất chú trọng và nỗ lực để hoàn thành các nhiệm vụ do Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ giao như: Nhiệm vụ báo tin động đất và cảnh báo sóng thần, năm 2023 Mạng lưới đài trạm địa chấn quốc gia do Viện Vật lý địa cầu vận hành đã ghi nhận được 343 trận động đất có độ lớn dao động trong khoảng từ 2.5 đến 5.4 độ theo thang Mô men trên lãnh thổ và lãnh hải Việt Nam; Công tác vận hành hoạt động ổn định và hiệu quả hệ thống VNREDSat-1 trên quỹ đạo thực hiện tốt. Sau 10 năm hoạt động, vệ tinh VNREDSat-1được đánh giá cao về khả năng hoạt động, và vệ tinh đã chụp, truyền về mặt đất trên 155 nghìn cảnh ảnh, kích thước 17,5km x 17,5km trên toàn bộ lãnh thổ, lãnh hải Việt Nam cũng như các khu quan tâm trên thế giới, góp phần tích cực vào các hoạt động nghiên cứu khoa học và công nghệ vũ trụ cũng như an ninh quốc phòng; Trong việc thực hiện Đề án 515 quy tập và định danh liệt sỹ còn thiếu thông tin, trong năm qua Trung tâm giám định ADN đã thu thập và tiếp nhận tổng cộng 481 mẫu hài cốt liệt sĩ từ 15 nghĩa trang liệt sĩ trên cả nước và bảo quản 6264 mẫu hài cốt liệt sĩ; Các dự án khác như: Đầu tư xây dựng trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội; Dự án Trung tâm Vũ trụ Việt Nam; Dự án xây dựng Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam... đều đang tích cực được triển khai thực hiện.
Tại buổi họp báo các phóng viên, nhà báo cũng đã đặt nhiều câu hỏi, trao đổi với đại diện lãnh đạo các đơn vị của Viện Hàn lâm để nắm thêm thông tin về nội dung mà Viện đã cung cấp. Các phóng viên, nhà báo đều khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành và theo sát sự phát triển của Viện Hàn lâm, đồng thời bày tỏ mong muốn được Viện Hàn lâm tiếp tục tạo điều kiện trao đổi với các nhà khoa học, phản ánh chính xác, kịp thời các thành tựu nghiên cứu khoa học mới nhất Viện Hàn lâm và quảng bá một cách rộng rãi tới độc giả, từ đó đáp ứng đầy đủ nhu cầu thông tin của đông đảo quần chúng nhân dân.
Thay mặt Ban Lãnh đạo Viện Hàn lâm, Phó Chủ tịch Trần Tuấn Anh trân trọng cảm ơn sự đồng hành, hỗ trợ và cộng tác của các nhà báo đối với Viện Hàn lâm trong thời gian qua và mong muốn tiếp tục nhận được sự tham gia chủ động và tích cực của các nhà báo trong việc truyền tải các thông tin của Viện Hàn lâm tới xã hội, tăng cường mối quan tâm, sự ủng hộ và chia sẻ của cộng đồng, góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của khoa học công nghệ đối với phát triển kinh tế xã hội nước nhà. Nhân dịp Xuân Giáp Thìn sắp tới, Phó Chủ tịch Trần Tuấn Anh chúc các nhà báo một năm mới nhiều sức khỏe và gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sống.
Lãnh đạo Viện Hàn lâm tri ân các nhà báo và phóng viên