Tại buổi đối thoại, các nhà khoa học đã chia sẻ thẳng thắn, cởi mở các vấn đề khi triển khai các đề tài, dự án, chương trình nghiên cứu khoa học. Đồng thời đề xuất với Phó Thủ tướng và các bộ, ngành liên quan về cơ chế, chính sách tài chính cho hoạt động khoa học và công nghệ (KH&CN); quy trình xét, phê duyệt đề tài; ứng dụng và triển khai công nghệ; xây dựng lực lượng cán bộ KH&CN... nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, cải cách thủ tục hành chính, tăng cường hiệu quả công tác quản lý, nghiên cứu khoa học, đầu tư của nhà nước đối với KH&CN.

Theo đề nghị của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh đã trao đổi trực tiếp về từng vấn đề được các nhà khoa học nêu lên. Bộ trưởng khẳng định thời gian qua Bộ đã thực hiện đơn giản hoá, cắt giảm nhiều thủ tục trong quá trình phê duyệt đề tài nghiên cứu khoa học. Cụ thể Bộ sẽ đẩy mạnh thực hiện tự chủ trong tổ chức KHCN; các yêu cầu, quy trình nghiệm thu đề tài, thủ tục thanh quyết toán bảo đảm phù hợp, đơn giản hóa thủ tục hành chính và đúng quy định của các luật liên quan; hướng dẫn áp dụng thống nhất… Nhiều công việc đang tiếp tục được triển khai, hướng tới công khai, minh bạch toàn bộ các bước nghiên cứu khoa học, xây dựng thành phần hội đồng nghiệm thu đề tài theo chuẩn quốc tế. Trong thời gian tới, Bộ KH&CN sẽ tập trung hoàn thiện hành lang pháp lý về đăng ký, lưu giữ kết quả thực hiện nhiệm vụ KHCN các cấp trên toàn quốc. Quy định bắt buộc sử dụng kết quả tra cứu thông tin về nhiệm vụ KHCN trong quá trình xét duyệt, tuyển chọn nhiệm vụ và cả khi nghiệm thu (mở rộng tra cứu với các công bố khoa học trong nước và quốc tế). Hoàn thiện hệ thống tổ chức, các cơ sở dữ liệu quốc gia hỗ trợ thực hiện chức năng thông tin KHCN trên toàn quốc, công bố công khai trực tuyến.

Phát biểu tại buổi đối thoại, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao những đóng góp tâm huyết của các nhà khoa học trong khuôn khổ cuộc đối thoại cũng như đối với chính sách khoa học- công nghệ nói chung. Phó Thủ tướng khẳng định cần phải tìm mọi cách tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho các nhà khoa học. Thời gian qua, từ chủ trương, chiến lược đến các bộ, ngành đều tích cực tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho các nhà khoa học nhưng vẫn còn khoảng cách giữa mong muốn và khả năng thực hiện, giữa chủ trương chung và quy định cụ thể, giữa nói và làm.

Về vấn đề này Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo với tinh thần phải hành động rất thiết thực, hiệu quả. Muốn làm được như vậy, trước hết trong hệ thống phải siết chặt kỷ cương, tăng cường kiểm tra nhiệm vụ giao cho các bộ ngành thực hiện. Đồng thời phải tổ chức nhiều cuộc đối thoại để giải quyết những vấn đề còn tồn tại. Theo Phó Thủ tướng, cuộc đối thoại này là sự mở đầu cho nhiều cuộc đối thoại về từng vấn đề hết sức cụ thể trong nghiên cứu khoa học để nhà quản lý và nhà khoa học hiểu rõ hơn. Cùng với những giải đáp của Bộ trưởng Bộ KH&CN, Phó Thủ tướng đề nghị hai Viện Hàn lâm khoa học xem lại toàn bộ cơ chế hoạt động liên quan đến quyền tự chủ để bổ sung vào nhiệm vụ khoa học của đơn vị. Đây là nhiệm vụ cốt lõi, tự chủ về bộ máy tổ chức, biên chế, tài chính.

Điểm thứ hai, Phó Thủ tướng cho rằng vô cùng quan trọng là mọi khâu liên quan đến nghiên cứu khoa học- công nghệ đều phải công khai minh bạch như đăng ký đề tài, kết quả, quá trình thẩm định, bỏ phiếu kết quả đề tài… Các đề tài cần được kết nối với cơ sở dữ liệu khoa học trong nước và thế giới để các nhà khoa học không mất thời gian, công sức tìm kiếm chỉ cần tiếp tục nghiên cứu sâu, rộng thêm ở giác độ khác.

Đối với các bất cập, vướng mắc liên quan đến định mức kỹ thuật, đơn giá, ngày công, v.v.. khi thực hiện các đề tài khoa học, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ làm đầu mối, đại diện giới khoa học để “nói chuyện với các bộ chuyên ngành”, yêu cầu có văn bản điều chỉnh.

Về kiến nghị cơ chế sở hữu trí tuệ, xử lý tài sản hình thành trong quá trình hoạt động khoa học, Phó Thủ tướng khẳng định: Nhà nước không có nhu cầu thu hồi những tài sản này về ngân sách mà dành cho phát triển khoa học, vì vậy, Bộ Khoa học và Công nghệ và Bộ Tài chính cần nghiên cứu, hướng dẫn thống nhất.