- Quy chế thi, tuyển sinh năm nay có những điểm nào mới thưa ông?

- Bộ vừa chính thức ban hành Quy chế kỳ thi THPT quốc gia và sẽ ban hành Quy chế tuyển sinh đại học trong vài ngày tới. Năm nay Quy chế tuyển sinh sẽ sửa đổi, bổ sung nhằm khắc phục hạn chế năm 2015 và nhân rộng những kinh nghiệm tốt. Mục đích của những sửa đổi là tạo thuận lợi nhất cho thí sinh dự thi THPT quốc gia cũng như có nhiều cơ hội trúng tuyển vào đại học, cao đẳng.

Những sửa đổi lớn đối với kỳ thi THPT quốc gia là thí sinh ở tỉnh nào sẽ được dự thi ở tỉnh ấy mà không phải đi xa vất vả. Quy chế tuyển sinh đại học, cao đẳng sẽ sửa đổi theo hướng tạo điều kiện nhất để thí sinh chọn được ngành mình yêu thích hơn là cố chọn được một trường chỉ để đỗ vào đại học.

Năm 2016 sẽ có 70 cụm thi do các trường đại học chủ trì. Những thành phố lớn như Hà Nội và TP HCM sẽ có ít cụm thi đại học hơn so với năm 2015 nhưng sẽ vẫn nhiều cụm hơn so với các tỉnh. Bộ đã ban hành tiêu chí cần thiết để lựa chọn trường chủ trì cụm thi như về kinh nghiệm, số lượng giảng viên các khoa cơ bản, từng chủ trì cụm thi...

Còn thay đổi trong quy chế tuyển sinh giúp thí sinh có thông tin để đăng ký xét tuyển vào các ngành nghề của các trường. Các em không phải rút nộp hồ sơ mà nộp đợt một hai trường, mỗi trường hai nguyện vọng và đợt bổ sung mỗi đợt ba trường và mỗi trường hai nguyện vọng.

Thứ trưởng Bùi Văn Ga.

- Tại sao mỗi tỉnh, thành đều có cụm thi đại học mà Bộ vẫn duy trì cụm thi do Sở Giáo dục chủ trì?

- Việc tổ chức 2 loại cụm thi là để tạo điều kiện nhất cho thí sinh. Dù thi ở cụm nào cũng đều có trường đại học tham gia để bảo đảm tính công bằng, khách quan, nghiêm túc của kỳ thi. Hiện nay số tỉnh, thành phố đã báo cáo, một số tỉnh chỉ triển khai một cụm thi do trường đại học chủ trì. Địa phương sẽ có trách nhiệm chuyển học sinh ở vùng xa đến trung tâm thành phố để dự thi.

- Đề thi sẽ được ra theo hướng như thế nào?

- Về đề thi căn bản không khác gì so với năm 2015, vẫn là khuyến khích thí sinh áp dụng các kỹ năng sử dụng kiến thức học được ở THPT vào điều kiện thực tế. Câu hỏi mở không bắt buộc thí sinh phải trả lời máy móc. Sắp tới Bộ sẽ ban hành đề thi minh họa để các thí sinh, phụ huynh và thầy, cô giáo tham khảo.

Đối với môn Ngoại ngữ, ở vùng khó khăn trong học tập có thể sử dụng môn thi thay thế. Trong khuôn khổ đề án Ngoại ngữ Quốc gia 2020 thì Ngoại ngữ sẽ được dạy trong toàn bộ hệ thống. Thí sinh vùng xa, nông thôn cũng được học để đạt trình độ cần thiết. Đó là yêu cầu bức bách vì nước ta đang trong quá trình hội nhập.

- Đại học Bách khoa đang thành lập nhóm trường, vậy đối với các nhóm trường thì thí sinh nộp hồ sơ xét tuyển như thế nào?

- Riêng đối với các nhóm trường, các em có thể nộp tất cả nguyện vọng trong nhóm trường này và có thể nộp nhiều trường chứ không phải nhất thiết hai trường như quy định chung. 

Tuyển sinh theo nhóm trường không có lợi ích của nhóm trường mà vì lợi ích của thí sinh cũng như tạo điều kiện cho các nhà trường. Thí dụ thí sinh nộp bốn nguyện vọng vào nhóm trường thì có thể nộp vào bốn trường trong nhóm trong cùng một ngành. Thí sinh không trúng tuyển trường tốp trên có thể trúng tuyển trường tốp giữa hoặc dưới hơn. Như vậy khuyến khích thí sinh chọn ngành yêu thích hơn là chọn trường bất kỳ.

Đối với các trường khi tuyển sinh theo nhóm sẽ khắc phục được tình trạng ảo. Việc lập các nhóm trường tuyển sinh vừa thuận lợi cho thí sinh vừa thuận lợi cho các trường. Luật Giáo dục đại học quy định tự chủ tuyển sinh là quyền của các trường cho nên các trường lập nhóm hay không là quyền của họ. Khu vực phía Bắc, Đại học Bách Khoa Hà Nội đang chủ trì một nhóm trường tham gia vào tuyển sinh. Họ đang xây dựng đề án tuyển sinh theo nhóm trường báo cáo Bộ để truyển khai. Sắp tới một số trường khác có thể đứng ra lập nhóm trường.

- Ông có nói năm nay Bộ không quy định ngưỡng đầu vào cao đẳng, nguyên nhân là gì?

- Đối với cao đẳng năm nay thay đổi căn bản nhất là không còn quy định ngưỡng bào đảm chất lượng đầu vào. Điều này phù hợp với quy định của Luật giáo dục Nghề nghiệp. Các trường vẫn phải tuyển sinh từ cao xuống thấp cho đến khi đạt chỉ tiêu cho nên phải có những kế hoạch cụ thể.

- Bộ tính đến giải pháp chống ảo cho các trường như thế nào?

- Trong quy chế, Bộ Giáo dục đã lường và có những giải pháp cần thiết để giúp cho các trường hạn chế bớt khó khăn do ảo. Cụ thể, Bộ khuyến khích các trường tuyển sinh theo nhóm. Các trường chủ động tập hợp lại với nhau để cho thí sinh đăng ký. Sau khi thí sinh trúng tuyển nguyện vọng một rồi thì không có xét tuyển đợt tiếp theo sẽ tránh được hiện tưởng ảo đối với các trường trong nhóm.

Năm nay yêu cầu thí sinh trúng tuyển vào trường phải nộp giấy báo kết quả thi trong thời hạn quy định. Quá thời hạn ấy thì thí sinh coi như trúng tuyển mà không theo học thì trường sẽ có quyền xét tuyển thí sinh tiếp theo chứ không phải đợi đến khi nhập học như những năm trước.

Bộ cũng không quy định điểm trúng tuyển đợt sau phải bằng hoặc cao hơn điểm trúng tuyển đợt trước để các trường chủ động hơn trong việc xác định chỉ tiêu trúng tuyển.

Trong phiếu đăng ký xét tuyển, thí sinh phải ghi rõ những trường mình đã đăng ký xét tuyển để các trường có thể phán đoán được mức điểm trúng tuyển.